Plaid Cymru Gwynedd Grŵp Cynghorwyr

Mae Arweinydd Plaid Cymru Gwynedd, y Cynghorydd Dyfrig Siencyn (a welir yn y llun) wedi galw ar Weinidog Materion Gwledig Llywodraeth Cymru, Lesley Griffiths AC, i amlinellu ei chynigion ar gyfer cynllun adfer economaidd i gefn gwlad Cymru er mwyn cefnogi amaethwyr, cynhyrchwyr bwyd a busnesau gwledig sy’n delio â Covid-19.

Daw galwad y Cynghorydd Dyfrig Siencyn yn ei rôl fel Cyd-Gadeirydd Pwyllgor Fforwm Gwledig Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru (WLGA).

“Rydym yn awyddus i weithio gyda Llywodraeth Cymru i sicrhau bod pob rhan o Gymru yn cael ei chefnogi yn ystod y cyfnod digynsail yma. Fel arweinydd Cyngor Gwynedd, mae'r economi wledig yn hanfodol bwysig i bobl a busnesau'r ardal hon.

“Dwi’n awyddus i wybod pa becynnau cymorth gall y Gweinidog Materion Gwledig ei chynnig i ffrydiau incwm o fewn busnesau arallgyfeirio, megis twristiaeth, contractwyr amaethyddol, bwyd a diod ac ati.

“Micro-gwmnïau yw'r rhain sy’n gysylltiedig â busnes amaethyddol sy’n amlach na pheidio, ddim yn gymwys ar gyfer unrhyw becynnau cymorth gan y Llywodraeth. Yn aml iawn, y busnesau arallgyfeirio yma sy’n gwneud y gwahaniaeth rhwng cadw dau ben llinyn ynghyd yn ariannol, neu beidio.

“Dwi hefyd yn poeni am les ffermwyr mewn ardaloedd gwledig, a dwi’n awyddus i glywed gan y Gweinidog lle byddai cefnogaeth i redeg fferm yn dod, pe bai ffermwr/wraig a’i deulu / theulu yn mynd yn sâl o ganlyniad i Covid-19.

“Rydyn ni yng nghanol y cyfnod wyna a lloia gwanwyn ar nifer o ffermydd, ac er mwyn sicrhau lles yr anifeiliaid, mae angen rhoi canllawiau a mesurau ymarferol ar waith a’u cyfathrebu gyda’r diwydiant.

“Yn ogystal, mae bygythiadau gwirioneddol i fusnesau amaethyddol, o ganlyniad i Covid-19. Mae prisiau cig oen wedi gostwng oherwydd effaith y gadwyn gyflenwi. Mae cau gwestai a bwytai wedi cael effaith uniongyrchol a dwys ar y galw am gig oen a chig eidion o Gymru.”

“Mae'n destun pryder ychwanegol, gweld bod cig coch rhad yn cael ei fewnforio o Ddwyrain Ewrop, oherwydd y galw sydd am friwgig gan gwsmeriaid. Mae'n cael effaith uniongyrchol ar werth a gorgyflenwad y toriadau cig o Gymru sy’n weddill o’r carcas, heb farchnad iddo.

“Yn y sector llaeth, mae ffermwyr wedi cael eu gorfodi i gael gwared ar filoedd o litrau o laeth yn ddyddiol, gan nad oes gan brosesydd blaenllaw sy'n cyflenwi cwmnïau fel Costa, Starbucks, British Airways a mordeithiau P&O gwsmeriaid ar gyfer y llaeth.

Siawns mai dyma’r amser i Lywodraeth Cymru gamu i’r adwy a rhoi mesurau ar waith i gynnal y proseswyr hyn. Os yw'r pandemig hwn wedi dysgu unrhyw beth i ni, yna pwysigrwydd prynu cynnyrch lleol, ffres Cymreig o ansawdd yw hynny.”

Roedd y Cynghorydd Siencyn, sy'n cyd-gadeirio Fforwm Gwledig WLGA gyda Chynghorydd Sir Powys, Rosemarie Harris, hefyd yn cwestiynu sut gallai’r WLGA a Llywodraeth Cymru gydweithio er mwyn sicrhau bod busnesau bach gwledig yn manteisio ar y cynnydd yn y galw anochel ddaw, unwaith bydd busnesau'n ail ddechrau masnachu pan ddaw rheoliadau Covid-19 i ben.

“Mae angen i gefnogaeth ‘wledig-benodol’ gael eu rhoi ar waith gan Lesley Griffiths i gefnogi’r economi wledig. Mae hi'n hen bryd i rai o'r cynlluniau gael eu rhannu ag unigolion allweddol, fel ein bod yn gallu dechrau'r broses o ddarparu pecynnau cymorth i'n hardaloedd gwledig ledled Cymru, cyn ei bod hi'n rhy hwyr!” meddai’r Cynghorydd Siencyn.